Bir şirketi satmak, hem karmaşık hem de dikkat gerektiren bir süreçtir. Şirket türüne bağlı olarak, satış işlemleri farklılık gösterebilir. Bu makalede, anonim, limited ve şahıs şirketi gibi farklı firma türlerinin satış sürecini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Ayrıca, satış işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken önemli noktaları ve sıkça sorulan soruları ele alacağız.
1. Firma Türleri
Şirket satış süreci, şirketin türüne göre değişiklik gösterir. Türkiye’de yaygın olarak kullanılan şirket türleri arasında anonim şirket, limited şirket ve şahıs şirketi bulunmaktadır. Her bir şirket türünün satış süreci ve dikkate alınması gereken hususlar farklıdır.
1.1. Anonim Şirket (A.Ş.)
Anonim şirketler, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan şirketlerdir. Pay sahiplerinin sorumluluğu, şirkete taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır.
1.2. Limited Şirket (LTD. ŞTİ.)
Limited şirketler, iki veya daha fazla kişi tarafından kurulan ve ortakların sorumluluğunun sermaye ile sınırlı olduğu şirketlerdir. Limited şirketlerin hisseleri, anonim şirketlerde olduğu gibi paylara bölünmez.
1.3. Şahıs Şirketi
Şahıs şirketleri, bir veya daha fazla kişi tarafından kurulan ve ortakların şirket borçlarından şahsi mal varlıkları ile sorumlu olduğu şirketlerdir. Bu tür şirketlerde, ortakların kişisel sorumluluğu sınırsızdır.
2. Anonim Şirket Satışı
Anonim şirket satışı, diğer şirket türlerine göre daha karmaşık olabilir. İşte anonim şirket satış sürecinin temel adımları:
2.1. Değerleme ve Hazırlık
- Şirket Değerlemesi: Şirketin piyasa değeri, varlıkları, gelirleri ve gelecekteki potansiyeli dikkate alınarak profesyonel bir değerleme yapılır.
- Hazırlık: Satış öncesi şirketin mali tabloları, sözleşmeleri ve hukuki belgeleri gözden geçirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
2.2. Potansiyel Alıcılarla Görüşme
- Alıcı Araştırması: Potansiyel alıcılar belirlenir ve onlarla görüşmeler yapılır.
- Gizlilik Sözleşmesi: Görüşmeler sırasında bilgilerin gizliliğini sağlamak için gizlilik sözleşmesi imzalanır.
2.3. Satış Sözleşmesi ve Onay
- Satış Sözleşmesi: Taraflar arasında satış şartlarını ve detaylarını içeren resmi bir satış sözleşmesi hazırlanır.
- Genel Kurul Onayı: Anonim şirket satışında, genel kurul onayı gerekebilir. Satış işlemi, genel kurulda oy çokluğu ile onaylanır.
2.4. Satışın Tamamlanması
- Hisse Devir İşlemleri: Satış sözleşmesi onaylandıktan sonra, hisse devir işlemleri gerçekleştirilir ve alıcıya hisse devri yapılır.
- Ticaret Sicil Kaydı: Hisse devri, ticaret siciline tescil ettirilir ve satış işlemi resmi olarak tamamlanır.
3. Limited Şirket Satışı
Limited şirket satışı, anonim şirket satışına göre daha basit olabilir. İşte limited şirket satış sürecinin temel adımları:
3.1. Değerleme ve Hazırlık
- Şirket Değerlemesi: Şirketin değeri, varlıkları, gelirleri ve potansiyeli dikkate alınarak profesyonel bir değerleme yapılır.
- Hazırlık: Şirketin mali tabloları, sözleşmeleri ve hukuki belgeleri gözden geçirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
3.2. Potansiyel Alıcılarla Görüşme
- Alıcı Araştırması: Potansiyel alıcılar belirlenir ve onlarla görüşmeler yapılır.
- Gizlilik Sözleşmesi: Görüşmeler sırasında bilgilerin gizliliğini sağlamak için gizlilik sözleşmesi imzalanır.
3.3. Satış Sözleşmesi ve Onay
- Satış Sözleşmesi: Taraflar arasında satış şartlarını ve detaylarını içeren resmi bir satış sözleşmesi hazırlanır.
- Ortaklar Kurulu Onayı: Limited şirket satışında, ortaklar kurulu onayı gerekebilir. Satış işlemi, ortaklar kurulunda onaylanır.
3.4. Satışın Tamamlanması
- Hisse Devir İşlemleri: Satış sözleşmesi onaylandıktan sonra, hisse devir işlemleri gerçekleştirilir ve alıcıya hisse devri yapılır.
- Ticaret Sicil Kaydı: Hisse devri, ticaret siciline tescil ettirilir ve satış işlemi resmi olarak tamamlanır.
4. Şahıs Şirketi Satışı
Şahıs şirketi satışı, diğer şirket türlerine göre daha basit bir süreç olabilir. İşte şahıs şirketi satış sürecinin temel adımları:
4.1. Değerleme ve Hazırlık
- Şirket Değerlemesi: Şirketin değeri, varlıkları, gelirleri ve potansiyeli dikkate alınarak profesyonel bir değerleme yapılır.
- Hazırlık: Şirketin mali tabloları, sözleşmeleri ve hukuki belgeleri gözden geçirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
4.2. Potansiyel Alıcılarla Görüşme
- Alıcı Araştırması: Potansiyel alıcılar belirlenir ve onlarla görüşmeler yapılır.
- Gizlilik Sözleşmesi: Görüşmeler sırasında bilgilerin gizliliğini sağlamak için gizlilik sözleşmesi imzalanır.
4.3. Satış Sözleşmesi ve Onay
- Satış Sözleşmesi: Taraflar arasında satış şartlarını ve detaylarını içeren resmi bir satış sözleşmesi hazırlanır.
4.4. Satışın Tamamlanması
- Devir İşlemleri: Şirketin varlıkları, ticari unvanı ve diğer hakları alıcıya devredilir.
- Vergi Dairesi Bildirimi: Satış işlemi vergi dairesine bildirilir ve gerekli kayıtlar güncellenir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru: Şirket satışında hangi belgeler gereklidir?
Cevap: Şirket satışında gerekli belgeler arasında mali tablolar, hisse senetleri, ticaret sicil kayıtları, vergi kayıtları ve satış sözleşmesi bulunur. Ayrıca, gerekli onaylar ve izinler için ilgili belgeler de hazırlanmalıdır.
Soru: Şirket satışında değerleme nasıl yapılır?
Cevap: Şirket değerlemesi, şirketin varlıkları, gelirleri, giderleri, pazar potansiyeli ve gelecekteki büyüme potansiyeli gibi faktörler dikkate alınarak profesyonel bir değerleme uzmanı tarafından yapılır.
Soru: Şirket satışında vergisel yükümlülükler nelerdir?
Cevap: Şirket satışında, satıştan elde edilen gelir üzerinden vergi yükümlülükleri doğabilir. Bu vergiler, şirket türüne ve satışın yapıldığı ülkenin vergi mevzuatına göre değişiklik gösterebilir. Vergi danışmanlığı almak önemlidir.
Soru: Şirket satışında alıcı nasıl bulunur?
Cevap: Potansiyel alıcılar, iş ağı, ticaret odaları, yatırımcı grupları, iş aracılık firmaları ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla bulunabilir. Profesyonel danışmanlık firmaları da alıcı bulma sürecinde yardımcı olabilir.
Soru: Şirket satış süreci ne kadar sürer?
Cevap: Şirket satış süresi, şirketin büyüklüğüne, sektörüne, satış işlemlerinin karmaşıklığına ve alıcı ile yapılan görüşmelere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.